Δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε πως ουδέποτε στην ιστορία της Αμερικής μια νεοεκλεγμένη πολιτικός έχει απασχολήσει τόσο εκτενώς και θορυβωδώς την κοινή γνώμη όσο η Αλεξάντρια Οκάζιο-Κορτέζ. Και το πιο αξιοσημείωτο είναι πως κανένας στο πολιτικό σκηνικό δεν γνώριζε την ύπαρξη αυτής της γυναίκας μέχρι πριν από ενάμισι χρόνο. Τότε ακόμη η Αλεξάντρια Οκάζιο-Κορτέζ σέρβιρε μαργαρίτες σε ένα τρέντι εστιατόριο στη Union Square. Κι όμως, η 29χρονη Λατίνα από το Μπρονξ έχει κάνει τον αμερικανικό Τύπο να παραληρεί. Ακόμη και το Al Jazeera την αποκάλεσε «το μέλλον της αμερικανικής πολιτικής».

Σύμφωνα με μετρήσεις που δημοσιοποιήθηκαν τον Μάρτιο του 2019, η Οκάζιο-Κορτές λαμβάνει την ίδια κάλυψη από τα μίντια όση και οι υποψήφιοι για το προεδρικό χρίσμα του 2020, ενώ ταυτόχρονα εντάχθηκε στη λίστα με τους πιο πολυσυζητημένους πολιτικούς των ΗΠΑ.

Τον Φεβρουάριο του 2019, μιλώντας σε μια ακροαματική διαδικασία του Κογκρέσου με θέμα τον έλεγχο των προεκλογικών χρηματοδοτήσεων, η Κορτέζ έθεσε ερωτήματα σχετικά με την ηθική πλευρά των διαδικασιών αυτών, υποστηρίζοντας ότι δεν υπάρχει καμία ρύθμιση που να εμποδίζει τους νομοθέτες «να εξαγοράζονται από τις μεγάλες επιχειρήσεις». Το βίντεο από την ομιλία της αυτή ξεπέρασε τα 37,5 views, κι έγινε το πιο πιο δημοφιλές σχετικό βίντεο που αναρτήθηκε ποτέ στο Twitter.

Τον Απρίλιο του 2019 είχε 3,8 εκατομμύρια followers στο Twitter, τον Ιανουάριο είχε 2,2 εκατομμύρια followers στο Instagram και 500.000 στο Facebook. Δεν είναι να απορεί κανείς, λοιπόν, που μόλις η Οκάζιο έφτασε στο Κογκρέσο, οι συνάδελφοί της την κάλεσαν να τους κάνει μαθήματα σχετικά με τη διαχείριση των social media.

You don’t have to be perfect, but you do have to be 100% committed.

— Alexandria Ocasio-Cortez

Η πρώτη μεγάλη «έκρηξη» έγινε το περασμένο καλοκαίρι, στις εσωκομματικές εκλογές. Στην 14η εκλογική περιφέρεια, δηλαδή στο Μπρονξ και το Κουίνς της Νέας Υόρκης, η outsider Οκάζιο, υποψήφια για πρώτη φορά, νίκησε τον αντίπαλό της, καταξιωμένο και ισχυρό Δημοκρατικό γερουσιαστή Τζόζεφ Κρόουλι, ο οποίος όχι μόνο εκλεγόταν χωρίς αντίπαλο εδώ και 19 χρόνια, αλλά θεωρούνταν και ο τέταρτος ισχυρότερος Δημοκρατικός στη Βουλή των Αντιπροσώπων.

Η αναπάντεχη ήττα του κραταιού Κρόουλι προκάλεσε σοκ στο στερέωμα: όταν ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα των εκλογών της 26ης Ιουνίου κανένας δεν μπορούσε να πιστέψει ότι ο Δαυίδ τσάκισε τον Γολιάθ με 57% έναντι 42%. Ούτε καν η ίδια η Οκάζιο… «Προτού αποφασίσω να βάλω υποψηφιότητα, αισθανόμουν πως ο μόνος τρόπος να τα καταφέρει κανείς είναι αν έχει πρόσβαση σε μεγάλο πλούτο, υψηλές κοινωνικές διασυνδέσεις ή οικογενεια με επιρροή – και εγώ δεν είχα τίποτε από αυτά».

Το μόνο που είχε ήταν οι αξίες της και η αποφασιστικότητα της – η επιμονή της να υπερασπιστεί τις ανάγκες και τα δικαιώματα των οικογενειών του Μπρονξ και του Κουίνς, συνοικιών που αποτελούνται κατά 50% από ισπανόφωνους ή λατίνους κατοίκους. Για πρωτη φορά εξελέγη εκπρόσωπος με τα δικά τους «χρώματα», που ζούσε ανάμεσά τους και ήξερε τα βιώματά τους. Η Οκάζιο έφερε στην πολιτική σκηνή ένα πρωτοφανές μείγμα ειλικρίνειας, πάθους και καθαρότητας. Δεν δέχτηκε ούτε ένα δολλάριο για την εκστρατεία της από μεγάλες ιδιωτικές εταιρείες και μάλιστα υποστηρίζει ότι πρέπει να αλλάξει η νομοθεσία που επιτρέπει να χρηματοδοτούνται ανεξέλεγκτα οι υποψήφιοι. «Η εκστρατεία μου είναι 100% χρηματοδοτούμενη από τον λαό» υπερηφανεύεται και ως τώρα κανένας δεν την έχει διαψεύσει.

Η μητέρα της είναι Πορτορικανή και ο πατέρας της, αρχιτέκτονας, ήταν από το Μπρονξ. Πέθανε πριν από μερικά χρόνια από καρκίνο, όταν η Αλεξάντρια ήταν στο κολλέγιο. Απουσίασε τότε για μία εβδομάδα και όταν επέστρεψε έπεσε με μανία στη μελέτη. Πήρε πτυχίο στα οικονομικά και στις διεθνείς σχέσεις από το Boston University. Η σημασία της καλής παιδείας βρίσκεται πολύ υψηλά στην ατζέντα της και αυτό είναι κάτι που της κληροδότησαν οι γονείς της, φτωχοί άνθρωποι που έκαναν θυσίες για να στείλουν την έφηβη κόρη τους σε καλό γυμνάσιο.

Ως φοιτήτρια, η Οκάζιο εργάστηκε στο γραφείο του γερουσιαστή Έντουαρντ Κένεντι, Δημοκρατικού από τη Μασσαχουσέτη. Ασχολήθηκε κυρίως με θέματα μετανάστευσης, που την αγγίζουν ιδιαιτέρως, όπως φάνηκε πριν από μήνες, όταν επισκέφθηκε τo Tέξας για να διαμαρτυρηθεί κατά του βίαιου διαχωρισμού παιδιών παράνομων μεταναστών από τους γονείς τους στα σύνορα Μεξικού-ΗΠΑ. Στη σχετική ανάρτησή της στο twitter –στο βίντεο τη βλέπουμε πίσω από ένα συρματόπλεγμα με άλλους διαδηλωτές να τα βάζει με τους φύλακες— σχολιάζει «μπορούμε να το σταματήσουμε αυτό!» εννοώντας φυσικά την κατάργηση του ICE (Immigration and Customs Enforcement), του κυβερνητικού οργανισμού που έχει λάβει αυξημένες αρμοδιότητες επί Τραμπ και δρα ανεξέλεγκτα αιχμαλωτίζοντας μικρά παιδιά σε κέντρα κράτησης μακριά από τους γονείς τους.

I’ve always felt that elections should be joyous, celebratory events.

— Alexandra Ocasio Cortez

Μια προεκλογική εκστρατεία που οδήγησε σε θρίμαβο

Επιστρέφοντας στο Μπρονξ, μετά το κολέγιο, βρήκε τη μητέρα της να δουλεύει ως καθαρίστρια και οδηγός λεωφορείου προκειμένου να τα βγάλει πέρα, μετά την απώλεια του συζύγου της. Η Οκάζιο έπιασε δουλειά ως μπαρ-γούμαν στο εστιατόριο με τάκος «Flats Fix». Ταυτόχρονα άρχισε να εργάζεται σε κοινοτικό επίπεδο για την καταπολέμηση της αγραμματοσύνης και άνοιξε έναν εκδοτικό οίκο για παιδικά βιβλία με στόχο την ευνοϊκή παρουσίαση του Μπρονξ και του Κουίνς. Εργάστηκε για χρόνια διδάσκοντας θερινά σεμινάρια με θέμα την κοινοτική ηγεσία σε μαθητές γυμνασίου. Το 2016 εντάχθηκε στην προεκλογική εκστρατεία του Μπέρνι Σάντερς, η σοσιαλιστική ιδεολογία του οποίου συνιστά μια από τις μεγαλύτερες επιρροές της – αν και ίνδαλμά της παραμένει ο Ρόμπερτ Κένεντι, ο οποίος «προσπάθησε να δημιουργήσει μια κομματική συμμαχία των εργατών, των μειονοτήτων και της μεσαίας τάξης».

Η προεκλογική εκστρατεία

Όταν αποφάσισε να βάλει η ίδια υποψηφιότητα, μια τιτάνια προσπάθεια συντονισμού ξεκίνησε. Χρήματα δεν υπήρχαν πολλά. Η ομάδα της ακολούθησε αρχικά την παραδοσιακή οδό, πηγαίνοντας από πόρτα σε πόρτα και τηλεφωνώντας στους κατοίκους της 14ης περιφέρειας, ενώ διοργάνωναν παράλληλα μικρές συγκεντρώσεις σε σπίτια υποστηρικτών που καλούσαν τους φίλους και τους γείτονές τους.

Στο πλαίσιο της εκστρατείας, η Οκάζιο και οι συνεργάτες της (πολλοί από αυτούς εθελοντές) έκαναν 170.000 τηλεφωνήματα και χτύπησαν 120.000 πόρτες, ενώ έστειλαν 120.000 μηνύματα σε κινητά. Δεν έκαναν καμία τηλεοπτική διαφήμιση, ενώ αντιθέτως έδωσαν τεράστια βαρύτητα στα social media. Τοποθέτησαν 180 διαφημίσεις για την επίσημη ιστοσελίδα της Οκάζιο στο Facebook και στο Instagram, σε δύο γλώσσες (Αγγλικά και Ισπανικά), ενώ ο αντίπαλός της, Τζόζεφ Κρόουλι, έβαλε 110 διαφημίσεις, όλες στα Αγγλικά. Παράλληλα, για λιγότερο από 10.000 δολλάρια γύρισαν ένα φιλμ ειδικά φτιαγμένο για τα social media, που έδειχνε την Αλεξάντρια στο διαμέρισμά της (μένει σ’ ένα δυάρι στο Μπρονξ), στο σταθμό του μετρό, σε ένα μικρό μπακάλικο να μιλάει με μία έγκυο κ.ο.κ. Το βίντεο έγινε viral.

Στο εστιατόριο όπου εργαζόταν, άρχισε να λέει στους πελάτες ότι θα βάλει υποψηφιότητα. Οι άνθρωποι που σχεδίασαν τις αφίσες της εκστρατείας της ήταν ανάμεσα στους σταθερούς πελάτες του «Flats Fix». Δεν ηταν λίγοι φυσικά όσοι την αντιμετώπισαν με υπεροψία: «Ειδικά όταν πρωτοξεκίνησα, συνάντησα πολλούς haters, που μου έλεγαν: ‘‘Και ποια είσαι συ; Μια γκαρσόνα που θέλει να πάει στο Κογκρέσο;’’. Το οποίο ήταν αλήθεια. Ποια νόμιζα πως ήμουν; Όταν στο λένε τόσοι πολλοί άνθρωποι, αρχίζει να σε επηρεάζει. Η κοινωνία μας εξισώνει τα άτομα με τα χρήματα που κερδίζουν και με την επαγγελματική θέση τους, γεγονός που αποθαρρύνει πολλούς αξιόλογους ανθρώπους», εξομολογείται στο Elle. Ευτυχώς εκείνη δεν έχασε την πίστη της.  «Ήξερα πως ήμουν πολύ περισσότερα από αυτό. Ήμουν εκπαιδευτικός. Ήμουν διοργανώτρια… Και ήξερα πως αυτό που κάναμε ήταν το σωστό».

Give people the respect of your honest opinion, and always meet them where they’re at.

— Gilbert K. Chesterton

Νέο μήνυμα, νέα μέσα

H Οκάζιο έχει γίνει εξπέρ στη χρήση του Twitter, του Facebook και του Instagram, όπου διατηρεί συνδυαστικά 3 εκατομμύρια followers. Σε αυτές τις πλατφόρμες καταπιάνεται με πάσης φύσεως ζητήματα, απαντάει σε επιθέσεις δημοσιογράφων, εκθέτει τις δυσκολίες που βιώνει ως νεοφώτιστο μέλος του Κογκρέσσου.

Όταν οι εχθροί της σχολιάζουν τα ρούχα της, εκείνη ανεβάζει φωτογραφία με τα διαλυμένα παπούτσια της εκστρατείας της. Όταν κοροϊδεύουν τα σαρδάμ της (μα πόσο άχτι την έχουν!), εκείνη καταγγέλλει τις σεξιστικές και ρατσιστικές συμπεριφορές εις βάρος της, όπως π.χ. όταν τη σταμάτησαν μια μέρα στο Κογκρέσο, επειδή νόμιζαν πως ήταν υπάλληλος ή μαθητευόμενη. Γενικότερα, όλες οι απαντήσεις της, όταν δέχεται επίθεση, διακρίνονται για την ευθύτητα, το θάρρος και το πνεύμα τους. Με λίγα λόγια, το κορίτσι από το Μπρονξ αποστομώνει αβίαστα όσους τα βάζουν μαζί της. Ταυτόχρονα δεν διστάζει να αποκαλύψει, εφόσον της ζητηθεί από το γυναικείο κοινό, τη μάρκα του κόκκινου κραγιόν που φορούσε σε ένα τηλεοπτικό debate: το κραγιόν έγινε αμέσως sold out.

Κουλτούρα διαφάνειας και αμεσότητας

Από τότε που εξελέγη μέλος του Κογκρέσου, στις εκλογές του Νοεμβρίου, η Οκάζιο έχει φέρει τα πάνω κάτω με τις αναρτήσεις της στα social media, εισάγοντας στα πολιτικά ήθη της χώρας μια πρωτοφανή «κουλτούρα διαφάνειας» («a culture of openness»), όπως τη χαρακτηρίζει ο Τύπος. Από τότε που έφτασε ορεξάτη στην Ουάσιγκτον για να αναλάβει σταδιακά τα νέα καθήκοντά της, φάνηκε διατεθειμένη να μην κρατήσει τίποτε μυστικό από όσα συμβαίνουν στο Κάπιτολ Χιλ.

Όπως και στο Τwitter, έτσι και στο Instagram η Οκάζιο κινείται μεταξύ «ελαφριού» και «βαρυσήμαντου»: τη μια τη βλέπουμε να βάζει πλυντήριο ή να μας δείχνει την τσάντα με το νέο κινητό και λάπτοπ που της έδωσαν την πρώτη μέρα του Orientation Program, την άλλη αναρωτιέται γιατί δεν υπάρχουν καθόλου εκπρόσωποι των εργαζομένων στη συγκέντρωση για την ενημέρωση των νεοεκλεγμένων μελών του Κογκρέσου που οργάνωσε το Χάρβαρντ. «Οι λομπίστες είναι εδώ. Η Goldman Sachs είναι εδώ. Που είναι οι εκπρόσωποι των εργαζομένων; Οι ακτιβιστές; Οι κοινοτικοί ηγέτες;». Εύλογα ερωτήματα που κανένας όμως δεν τολμά να θέσει.

«Αποκαλύπτοντας τόσα πολλά», γράφει το περιοδικό Elle, «η Οκάζιο-Κορτέζ απομυθοποιεί πλήρως μια διαδικασία που παλιά θεωρούνταν προτεκτοράτο των ηλικιωμένων, λευκών ανδρών. Κάνει την πολιτική να μοιάζει εφικτή, πιθανή για κάθε νέο άνθρωπο που την παρακολουθεί. Και το κάνει αυτό μέσω των social media, ενός εργαλείου που αυτοί οι ηλικιωμένοι λευκοί άνδρες πιθανότατα δεν ξέρουν πώς να χρησιμοποιούν με αποτελεσματικό τρόπο, αλλά ακόμη κι αν ήξεραν ποτέ δεν θα αποκάλυπταν τόσα πολλά».

Η ίδια δήλωσε σε συνέντευξή της ότι προσπαθεί να «εξανθρωπίσει την κυβέρνηση». Προσκαλεί όλους τους Αμερικανούς –και ειδικότερα εκείνους που παραδοσιακά στερούνται πρόσβασης στα κέντρα εξουσίας– να ενημερωθούν, να γνωρίσουν, να σχηματίσουν άποψη, να αισθανθούν οικειότητα με το πολιτικό σύστημα το οποίο δεν πρέπει πλέον να είναι μόνο κατ’ όνομα «αντιπροσωπευτική δημοκρατία».

«Μαθαίνω περισσότερα για τον πραγματικό τρόπο λειτουργίας της Βουλής (House) τις τελευταίες εβδομάδες απ΄ό,τι τα τελευταία 20 χρόνια» έγραψε ένας follower κάτω από τα σχόλια της Οκάζιο στο tweeter.

Ο Πολ Μάσγκρέιβ, αναπληρωτής καθηγητής πολιτικών επιτημών στο Πανεπιστήμιο της Μασαχουσέτης εξύμνησε την Οκάζιο-Κορτέζ στο Twitter επειδή η τελευταία «αντιμετώπισε τους ψηφοφόρους ούτε ως σούπερ μυημένους γνώστες του παρασκηνίου της Ουάσινγκτον αλλά ούτε κι ως αναξιόπιστα άτομα, ανίκανα να λάβουν μια απόφαση. Μόνον ως περίεργους και ευφυείς ανθρώπους που δεν είναι ειδήμονες των διαδικασιών… Καμιά φορά δεν χρειάζεσαι μια νέα πολιτική θεωρία για να φέρεις την αλλαγή αλλά απλώς η προθυμία να δηλώσεις το αυτονόητο».

Ένα νέο μοντέλο πολιτικής συνεργασίας κι επικοινωνίας

Η Οκάζιο-Κορτέζ δεν είναι μόνη της. Σαράντα-δύο συνολικά γυναίκες εξελέγησαν για πρώτη φορά στις τελευταίες εκλογές (38 ανήκουν στο κόμμα των Δημοκρατικών). Ο Τύπος μιλάει για τη «Χρονιά της Γυναίκας». Η Ιλχάν Ομάρ και η Ρασίντα Τλέϊμπ είναι οι πρώτες Μουσουλμάνες γυναίκες που μπήκαν στο Κογκρέσο, ενώ η Αγιάνα Πρίσλεϊ είναι η πρώτη αφρο-αμερικανή που εκπροσωπεί τη Μασσαχουσέτη. Η Κορτέζ ανήρτησε στο Ίνσταγκραμ μια φωτογραφία με τις τέσσερίς τους καθισμενες σ’ ένα τραπέζι, χαμογελαστές, βάζοντας λεζάντα «Squad» ( «Η ομάδα»).

Πρόκειται για ένα νέο μοντέλο πολιτικής συνεργασίας και αλληλεγγύης μεταξύ γυναικών που μοιάζουν αποφασισμένες όχι μόνο να στηρίξουν η μία την άλλη στις αναρτήσεις και στις δημόσιες εμφανίσεις τους, αλλά να ανατρέψουν το status quo –είτε αυτό έχει Ρεπουμπλικανικό είτε Δημοκρατικό πρόσωπο. «Οι ψηφοφόροι με έστειλαν στο Κογκρέσο για να αλλάξω τον τρόπο που λειτουργεί η Κυβέρνηση, να αλλάξω ακόμη και την όψη της» σχολίασε η ίδια αναφερόμενη φυσικά στη φυλή, στο φύλο και την κοινωνική τάξη των μελών του κυβερνητικού σώματος.

«Δεν είναι απλώς ότι είμαι μια γυναίκα διαφορετικού χρώματος που έβαλα υποψηφιότητα. Είναι ο τρόπος που διεξήγα την εκστρατεία μου. Ο τρόπος που η ταυτότητά μου διαμόρφωσε τις μεθόδους μου. Επειδή, αν ήμουν μια γυναίκα διαφορετικού χρώματος αλλά συνέχιζα να παίζω σύμφωνα με τους δικούς τους κανόνες, είμαι πεπεισμένη πως θα είχα οδηγηθεί στη συντριβή».

Η αποφασιστικότητά της: δεν εγκαταλείπει την προσπάθεια, ακόμη κι όταν την υποτιμούν λόγω της καταγωγής και της απειρίας της. Η ανεξαρτησία της: δεν υποτάσσεται σε ιδιωτικά συμφέροντα παρά μόνο σ’ εκείνα των ψηφοφόρων της. Το θάρρος της: λέει τα πράγματα με το όνομά τους και χρησιμοποιεί όλες τις διαδικτυακές κοινωνικές πλατφόρμες προκειμένου να καθιστά τον μέσο Αμερικανό συμμέτοχο στη διακυβέρνηση της χώρας του. Οι αξίες της: μάχεται υπέρ της δημοκρατίας, των δικαιωμάτων των μειονοτήτων και του περιβάλλοντος, ονειρεύεται ίση πρόσβαση στην παιδεία και την περίθαλψη για όλους τους Αμερικανούς. Η συναδελφικότητα και το ομαδικό πνεύμα της: σφυρηλατεί ουσιαστικές συμμαχίες με ανθρώπους που μάχονται για τα ίδια ιδανικά μ’ εκείνη. Το επικοινωνιακό χάρισμά της: με έντονη παρουσία στο facebook και στο twitter, κερδίζει διαρκώς οπαδούς, ενώ διατηρεί το ανθρώπινο πρόσωπο και την αυθεντικότητά της ακέραια – όσο κι αν την εξυμνούν ή τη στηλιτεύουν τα αδηφάγα μίντια.

Όλα αυτά τα χαρίσματα, σε συνδυασμό με το χιούμορ της, φυσικά (θυμηθείτε πώς αντέδρασε όταν οι Ρεπουμπλικάνοι έβγαλαν στη δημοσιότητα ένα «χορευτικό» βιντεάκι από τα φοιτητικά της χρόνια), δείχνουν πως το κορίτσι από το Μπρονξ έχει ήδη αλλάξει τον τρόπο με τον οποίον καθορίζονται οι κώδικες του πολιτικού παιχνιδιού σήμερα. Κι έπεται συνέχεια…

Spread the love