Το αληθινά εντυπωσιακό στοιχείο των γαλλικών προεδρικών εκλογών του 2017 δεν ήταν ούτε ο καταποντισμός των δύο μεγάλων παραδοσιακών κομμάτων της αριστεράς και της δεξιάς, ούτε η ανάδειξη ενός νέου σε ηλικία στην προεδρία, ούτε ότι ο νέος πρόεδρος είχε μικρή πολιτική πείρα.

Το καινοφανές στοιχείο ήταν ότι ο Εμμανουέλ Μακρόν ίδρυσε τον Απρίλιο του 2016 ένα καινούργιο κόμμα από το μηδέν: Δεν μετονόμασε ένα υπάρχον κόμμα ούτε πήρε μια φράξια ενός υφιστάμενου και έκανε ένα νέο σχηματισμό. Δημιούργησε το En Marche! με φίλους, γνωστούς και χιλιάδες εθελοντές. Μέσα σε ένα μόλις χρόνο από την ίδρυσή του, το νέο πολιτικό κόμμα ανέδειξε τον υποψήφιό του στο ανώτερο αξίωμα της γαλλικής δημοκρατίας, κάνοντας αρκετούς να αναρωτιούνται: Μήπως έχουμε μπροστά μας μια ισχυρή ένδειξη ότι τα παλιά κόμματα αργοπεθαίνουν ή ότι – ειδικά σε μια προεδρική δημοκρατία – δεν είναι ίσως και τόσο απαραίτητα;

Λιγότερο από δύο χρόνια μετά την άνοδο του Μακρόν στην εξουσία είναι φυσικά νωρίς για να βγουν ασφαλή συμπεράσματα. Τα δύο πρώτα κρας-τεστ, όμως του Προέδρου της Γαλλίας, ήταν αρνητικά. Το πρώτο ξεκίνησε από την Πνύκα, το Σεπτέμβριο του 2017, όπου ξεδίπλωσε το όραμά του για την ενωμένη Ευρώπη και ειδικά για την Ευρωζώνη. Μια πραγματικά εμπνευσμένη ομιλία, όπου είχε προτείνει ακόμα και «για έξι μήνες να υπάρχουν συνελεύσεις των πολιτών και στην πορεία να δημιουργηθούν για τις εκλογές στην Ευρώπη κοινές λίστες και κοινοβούλιο της Ευρωζώνης». Η πραγματικότητα, όμως, δεν τον επιβεβαίωσε. Ούτε για τα όσα είπε στην Πνύκα, ούτε για τα όσα πρότεινε στη δεύτερη μεγάλη του ευρωπαϊκή ομιλία, στο πανεπιστήμιο της Σορβόννης.

Ambition is never modest. If modesty means to have middling success, then I can only say: I'm not interested.

Ο Μακρόν απέτυχε και στα μεγάλα και στα μικρά που εξήγγειλε. Το όραμα του σκόνταψε στη βούληση και στο σχεδιασμό των βόρειων κρατών της Ευρωπαϊκής Ένωσης – και όχι μόνο. Δεν έχει καταφέρει να περάσει στους ευρωπαίους εταίρους του τις θέσεις του ούτε για το πώς θα κινηθούν στην εξωτερική πολιτική (π.χ. με τις ΗΠΑ) ούτε στην εσωτερική (π.χ. με την Πολωνία).

Το δεύτερο κρας-τεστ εκτυλίσσεται εδώ και ένα μήνα, με τη λεγόμενη εξέγερση των «κίτρινων γιλέκων», η οποία ξεκίνησε ως αντίδραση στον «οικολογικό» φόρο στα καύσιμα και γρήγορα απέκτησε ευρύτερα και μαζικότερα χαρακτηριστικά. Η ένταση δε των διαδηλώσεων ήταν τέτοια, που μόνο από τις συγκεντρώσεις το πρώτο Σάββατο του Δεκεμβρίου στο Παρίσι, το ύψος των ζημιών κυμάνθηκε μεταξύ 3 και 4 εκατομμυρίων ευρώ, οι δημοτικοί υπάλληλοι καθάρισαν 900 κυβικά μέτρα μπάζων και απομάκρυναν περισσότερα από 200 απομεινάρια καμένων αυτοκινήτων (τα στοιχεία από δηλώσεις της Δημάρχου της γαλλικής πρωτεύουσας, Αν Ινταλγκό).

Ο πέμπτος γύρος των διαδηλώσεων πραγματοποιήθηκε το περασμένο Σάββατο, με σαφώς περιορισμένη ένταση και συμμετοχή, εν μέρει λόγω της κόπωσης, εν μέρει χάρη στις παραχωρήσεις και τις εξαγγελίες που έκανε ο πρόεδρος της χώρας, όπως για παράδειγμα την αύξηση κατά 100 ευρώ του κατώτατου μισθού. Κάποιοι το απέδωσαν ακόμα και στο γεγονός ότι το κρύο καθώς προχωράει ο Δεκέμβριος γίνεται πιο τσουχτερό στη Γαλλία και αυτό αποθαρρύνει τον κόσμο να βγαίνει στους δρόμους… Η ουσία, ωστόσο, παραμένει ότι αυτός ο μεγάλος «πονοκέφαλος» του Μακρόν μπορεί να μην πέρασε τελείως, αλλά σίγουρα υποχώρησε σημαντικά.

Θα τα είχε καταφέρει καλύτερα ο Εμμανουέλ Μακρόν στα δύο κρίσιμα αυτά μέτωπα αν ηγείτο ενός παραδοσιακού – και πάντως όχι νεογέννητου και αρχηγοκεντρικού – κομματικού σχηματισμού; Η ιστορία σίγουρα δεν γράφεται με υποθέσεις. Γνωρίζουμε, όμως, ότι στην περίπτωση του οράματος για τη μετεξέλιξη της Ε.Ε. και της ευρωζώνης, ένα κόμμα κράτους-μέλους της Ε.Ε. θα είχε συμμάχους: Τα «αδελφά» κόμματα στο ΕΛΚ, τους Σοσιαλιστές ή κάποια άλλη μεγάλη πολιτική ευρω-ομάδα. Θα είχε συζητήσει μαζί τους το όραμα αυτό, θα είχε τρόπο και μέσα να τους πιέσει – θα γνώριζε σίγουρα καλύτερα τους ευρωπαϊκούς συσχετισμούς ώστε να γνωρίζει τι είναι εφικτό να πετύχει, έστω σε βάθος χρόνου.

Spread the love